Krzysztof KOPCZYŃSKI
Instytut Optoelektroniki, Wojskowa Akademia Techniczna, ul. gen. Sylwestra Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa
Występujące na świecie konflikty i działania zbrojne, w tym wojna w Ukrainie, potwierdzają znaczenie i wpływ nowych technologii na uzyskanie przewagi decyzyjnej i bojowej oraz tworzenie pełnej świadomości sytuacyjnej w działaniach militarnych. Współczesne technologie fotoniczne są nieodłącznym elementem zaawansowanych systemów militarnych i stanowią w dużym stopniu o ich sile i efektywności. Technologie te stają się również coraz bardziej utylitarne i mimo wysokich kosztów dostępne nawet dla prywatnych firm i osób. Przestrzeń kosmiczna była niegdyś ekskluzywnym obszarem strategicznym, dostępnym wyłącznie dla garstki państw kosmicznych. Obecnie jest ona zapełniona przez tysiące cywilnych i wojskowych satelitów. Dostarczają one cennych danych i zobrazowań (optycznego, hiperspektralnego, podczerwonego i radarowego), ułatwiają komunikację oraz nawigację, sprawiają, że operacje wojskowe stają się precyzyjniejsze i skuteczniejsze. Nowoczesne technologie teleinformatyczne, sztuczna inteligencja, autonomia urządzeń, środki rozpoznania, systemy bezzałogowe, systemy fotoniczne umożliwiają wykrywanie, identyfikację i klasyfikację zagrożeń w różnych domenach, w czasie rzeczywistym, w układach detekcji zdalnej „stand off” (np. laserowe systemy lidarowe, skanery laserowe) i detekcji w miejscu„in situ”. Przełomowymi technologiami są technologie kwantowe. Kwantowe techniki obliczeniowe detektory i radary kwantowe oraz "ultrabezpieczna" komunikacja kwantowa zdecydowanie zmienią obraz współczesnego pola walki. Nowoczesne technologie rakietowe, pociski hipersoniczne to uzbrojenie nowej generacji, które wymaga nowych systemów obrony powietrznej i przeciwrakietowej. Liczące się dziś armie świata rozwijają również broń skierowanej energii lub pracują nad środkami jej przeciwdziałania. Definicja systemów broni skierowanej energii obejmuje głównie broń wykorzystującą mikrofalowe promieniowanie elektromagnetyczne wysokiej mocy (HPM - High Power Microwave), broń laserową (HELW – High Energy Laser Weapon), ale także broń wykorzystującą wiązki cząstek o wielkiej prędkości (jony, elektrony) i działa elektromagnetyczne miotające pociskami kinetycznymi przyspieszanymi w polu magnetycznym. Broń skierowanej energii, to również broń nieśmiercionośna, przeznaczona do opanowania zamieszek i agresywnego tłumu. Broń energetyczna może mieć znaczący wpływ na sposób i charakter prowadzenia przyszłych operacji wojskowych. Przyjmuje się, że zapewni ona większą skuteczność rażenia w porównaniu z klasycznymi systemami uzbrojenia, pozwoli zmniejszyć obciążenie logistyczne. Nowe technologie otwierają przed siłami zbrojnymi możliwości optymalizacji ich funkcjonowania i działania, zapewnienia bezpieczeństwa państwa, wykształcenia szeregu nowych, unikatowych cech i zdolności w obszarze rozpoznania, rażenia, dowodzenia, wsparcia działań czy też logistycznego ich zabezpieczenia.