Andrzej ZAJĄC
Instytut Optoelektroniki, Wojskowa Akademia Techniczna, ul. gen Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa
Sympozjum Techniki Laserowej ma swoją historię zawartą w okresie 1984 do 2024 (40 lat), lasery swoją historię budują od lat 60-tych ubiegłego wieku (64 lata lub 66 jeśli uwzględnić prekursora lasera półprzewodnikowego uczonych japońskich [1]). To „epizodyczne” zdarzenie trzeba odnieść do kilku tysięcy lat medycyny o historii ginącej w mrokach dziejów. Co najciekawsze medycyna już w świecie starożytnym nawiązywała do oddziaływania światła na pacjentów – wtedy oczywiście światła słonecznego filtrowanego przez dobrane do schorzenia filtry barwne. Naukowe działania związane ze światło- lecznictwem datowane są na początek XX w [2, 3, 4]. W rym okresie zastosowano sztuczne źródła światła – oczywiście nadal nie laserowe. Od lat 60 XX w uzupełniono ten zestaw źródeł o lasery. Rozpoczęła się „era laserowa” w medycynie. Od wczesnych lat 60 powstawały układy laserowe, oraz ich medyczne aplikacje pozwalające na skuteczną laseroterapię.
W Polsce prace nad układami laserowymi – i prawie równolegle – nad ich aplikacjami medycznymi realizowane są od początku lat 70-tych ubiegłego wieku. W prezentacji przedstawione zostaną główne nurty związane z opracowaniem laserowego sprzętu medycznego – zarówno w spektakularnym obszarze terapii wysokoenergetycznej (skalpele laserowe różnego rodzaju), terapii niskoenergetycznej (zabiegów biostymulacji oraz badań nad mechanizmami oddziaływań niskoenergetycznych), ale także silnie rozwijającej się diagnostyki z zastosowaniem promieniowania niespójnego i laserowego.
Pokazane zostaną przykładowe opracowania układów laserowych będących efektem prac krajowych zespołów naukowych i konstrukcyjnych, oraz ich usytuowanie na tle światowym w okresie ich powstawania [5, 6, 7].
Literatura
[1] Japoński patent na laser półprzewodnikowy z 20. 09. 1960r (złożony 22. 04. 1957r)
[2] Bloch H.; Solartheology, heliotherapy, phototherapy, and biologic effects: a historical overview. J Natl Med Assoc 1990; 82(7): 517-521.
[3] 3. Ohshiro T., Calderhead R. G., Walker J. B., Low level laser therapy: A practical introduction, Chichester & New York, John Wiley & Sons, 1988.
[4] Zając A., Analysis of laser radiation energy distribution in biological media, materiały konferencyjne LASERMED'97, Monachium, 26, 1997
[5] Z.Jankiewicz, A.Kukwa, J.Szydlak, A.Zając, W.Żendzian, U.Jernajczyk, M.Tulibacki; Opracowanie i badanie aparatury do kolektywnego oddziaływania wiązek laserowych (Nd:YAG i Er:YAG) na tkanki, Sprawozdanie z realizacji projektu badawczego nr. 8 8617 91 02/93r
[6] A. Zając; The effect conected with the interaction of radiation of CTH:YAG and Er:YAG lasers with tissues, str.110-111, LASER MEDIZIN, vol.11/no.2, June 1995r – LASERMED’95, 21-23.06.95, MONACHIUM
[7] A.Zajac, J.Świderski, M.Skórczakowski, P.Nyga; Electrooptically Q-switched mid-infrared Er:YAG laser for medical applications, Optics Express, vol.12, No.21,pp. 5125-5130, 2004r,