Edyta KIEDRZYŃSKA1,2, Katarzyna JASZCZYSZYN1, Natalia MATWIEJ1, Damian ROLBIECKI1, Dominika PIWOWARSKA1,2,
Marcin KIEDRZYŃSKI3, Ryszard PIRAMIDOWICZ4, Anna JUSZA4, Jerzy KALWAS5
1Europejskie Regionalne Centrum Ekohydrologii Polskiej Akademii Nauk, ul. Tylna 3, Łódź
2Katedra UNESCO Ekohydrologii i Ekologii Stosowanej, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Łódzki,
ul. Banacha 12/16, Łódź
3Katedra Biogeografii, Paleoekologii i Ochrony Przyrody, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Łódzki,
ul. Banacha 1/3, Łódź
4Politechnika Warszawska, Instytut Mikroelektroniki i Optoelektroniki, Koszykowa 75, 00-662 Warszawa
5VIGO Photonics S.A., Ul. Poznańska 129/133, Ożarów Mazowiecki
Monitoring jakości wód jest kluczowym elementem zarządzania zasobami wodnymi. Standardowe metody monitoringu polegają na regularnym pobieraniu próbek wody i analizie ich parametrów fizycznych i składu chemicznego. Wiąże się to jednak z długim okresem analiz laboratoryjnych - mijającym od poboru próbki do uzyskania wyniku.
Jednakże, aby w sposób sprawny dokonać analizy jakości wody i stwierdzić wystąpienie czynnika zanieczyszczającego potrzebna jest natychmiastowa informacja o parametrach fizycznych i chemicznych. Dlatego też prowadzone w ramach projektu ‘FOSMO Water’ badania, koncentrują się na opracowaniu nowych fotonicznych metod pomiarowych, które nie będą wymagać stosowania odczynników, a ponadto będą dostarczać wyników w czasie rzeczywistym. Następnie opracowana zostanie autonomiczna sonda do zdalnego monitoringu parametrów jakości wód, takich jak stężenie azotanów, azotynów, fosforanów, a opcjonalnie także amoniaku i mikroplastików. Detekcja sygnałów z wybranych substancji będzie możliwa dzięki temu, że grupy funkcyjne różnych związków chemicznych mają charakterystyczne linie absorpcyjne (tzw. fingerprint) w zakresie średniej podczerwieni, co prawdopodobnie umożliwi ich identyfikację. W ramach projektu FOSMO, firma VIGO Photonics S.A. (światowy lider w produkcji detektorów średniej podczerwieni) współpracuje z Politechniką Warszawską (opracowanie niezbędnych układów pomiarowych) oraz ERCE PAN (weryfikacja czujników i ich praktyczne zastosowanie), aby zbadać to zagadnienie.
Badania są prowadzone w ramach projektu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju - Projekt FOSMO Water - HYDROSTRATEG1/000E/2022.